Doğumdan önce, doğum sırasında ve doğumdan sonraki gelişim sürecinde, çeşitli nedenlerle, zihinsel, psiko-devimsel, sosyal olgunluk, gelişim ve fonksiyonlarda sürekli yavaşlama, duraklama ve gerileme sonucu olarak akranlarından dörtte bir ve daha yüksek oranda gerilik oluşturan sürekli bir durumdur” şeklinde tanımlanmıştır.
Zihinsel engelliler alanında önemli bir organizasyon olan AAMD’nin (American Associantion Mental Deficiency) benimsedi tanım ise, “Gelişim süreci içerisinde genel zihinsel işlevlerde normallerden önemli derecede gerilik, bunun yanında uyumsal davranışlarda yetersizlik gösterme durumudur” şeklindedir.
Zihinsel engelli çocuklar homojen bir grup değildir. Kendi içlerinde önemli bireysel farklılıklar gösterirler. Bu nedenle zihinsel engelli çocukların sınıflandırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Zihinsel engelli çocukların ilk sınıflandırma girişimi 1921 yılında AAMD’nin çekirdeğini oluşturan American Association fort he Feebleminded tarafından yapılmıştır. Psikolojik sınıflandırma denilen bu sınıflandırma yanında, günümüzde eğitim açısından da bir sınıflandırma yapılmıştır.
Sınıflandırma yaklaşımı
Psikolojik:
Hafif : Z.B. = 70 – 55
Orta : Z.B. = 55 – 40
Ağır : Z.B. = 40 – 25
Çok Ağır : Z.B. = 25 – 5
Eğitsel
Eğitilebilir : Z.B. = 75 – 50
Öğretilebilir : Z.B. = 50 – 25
Ağır : Z.B. = 25 – 5
Ülkemizde, zihinsel engelli çocuklar, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Özel Eğitim Okulları Yönetmeliği’nde, eğitsel yaklaşıma benzer olarak; “Eğitilebilir, Öğretilebilir ve klinik bakıma muhtaç çocuklar” olarak sınıflandırılmıştır.
Eğitilebilir: Zeka bölümü çeşitli ölçeklerde sürekli olarak 45-75 arasında olan zihinsel engelli.
Öğretilebilir: Zeka bölümü, çeşitli ölçeklerde 25-44 arasında olup da sağlık kurumları ile iş birliği içerisinde gerçekleştirilecek özel eğitim ve rehabilitasyona muhtaç olan zihinsel engelli.
Klinik Bakıma Muhtaç: Zeka bölümü sürekli olarak 0-25 arasında olup da hayata kesinlikle uyum sağlayamayan ve sağlık kurumlarında devamlı klinik bakıma ihtiyacı olan zihinsel engelli.